(๑) แผนที่เดินดิน
(๒) ผังเครือญาติ
(๓) โครงสร้างองค์กรชุมชน
(๔) ระบบสุขภาพชุมชน
(๕) ปฏิทินชุมชน(๖) ประวัติศาสตร์ชุมชน
(๗) ประวัติชีวิตบุคคลที่น่าสนใจ
เครื่องมือในการศึกษาชุมชนเหล่านี้ พัฒนามาจากเครื่องมือของนักมานุษยวิทยา ที่ใช้ในการศึกษาชุมชนเชิงลึก แต่ปรับประยุกต์ให้เหมาะสมมากยิ่งขึ้น ซึ่งแต่ละชนิดมีวัตถุประสงค์และวิธีการดังต่อไปนี้
แผนที่เดินดิน
๑. เป้าหมายสำคัญของเครื่องมือ(๑) ทำให้เห็นภาพรวมของชุมชนครบถ้วนที่สุด
(๒) ทำให้ได้ข้อมูลมากในระยะสั้นที่สุด
(๓) ข้อมูลมีความน่าเชื่อถือที่สุด เพราะได้จากการสังเกตด้วยตนเอง
๒. วิธีการทำแผนที่เดินดิน
ในการทำแผนที่เดินนั้น ความสำคัญไม่ได้อยู่ที่การเขียนแผนที่ทางกายภาพให้สมบูรณ์ครบถ้วนลงบนแผ่นกระดาษ แต่สำคัญที่การได้ไปดูให้เห็น และเข้าใจถึงความหมายและ "หน้าที่ทางสังคม" ของพื้นที่ทางกายภาพเหล่านั้น การเข้าใจความหมายทางสังคมของลักษณะทางกายภาพนี้
คำแนะนำ(หรือพูดคุยกับผู้เขียนผ่านfacebook ได้)
(๑) ไม่นั่งรถทำแผนที่ ควรลงเดินด้วยเท้า
(๒) อาจนำแผนที่เก่ามาใช้ เพื่อตรวจสอบรายละเอียด
(๓) ในกรณีทีมงานมีหลายคน ไม่ควคแยกกันเขียน แล้วมาต่อรวมกัน ควรเดินสำรวจร่วมกัน
(๔) ต้องสังเกตุและพูดคุยแลกเปลี่ยน
(๕) อาจนำผู้นำในชุมชนมาร่วมเดินสำรวจด้วย
(๖) เขียนข้อสังเกตที่พบ(จากการพูดคัย/แลกเปลี่ยน)
๑. เป้าหมายสำคัญของเครื่องมือ(๑) ทำให้เห็นภาพรวมของชุมชนครบถ้วนที่สุด
(๒) ทำให้ได้ข้อมูลมากในระยะสั้นที่สุด
(๓) ข้อมูลมีความน่าเชื่อถือที่สุด เพราะได้จากการสังเกตด้วยตนเอง
๒. วิธีการทำแผนที่เดินดิน
ในการทำแผนที่เดินนั้น ความสำคัญไม่ได้อยู่ที่การเขียนแผนที่ทางกายภาพให้สมบูรณ์ครบถ้วนลงบนแผ่นกระดาษ แต่สำคัญที่การได้ไปดูให้เห็น และเข้าใจถึงความหมายและ "หน้าที่ทางสังคม" ของพื้นที่ทางกายภาพเหล่านั้น การเข้าใจความหมายทางสังคมของลักษณะทางกายภาพนี้
คำแนะนำ(หรือพูดคุยกับผู้เขียนผ่านfacebook ได้)
(๑) ไม่นั่งรถทำแผนที่ ควรลงเดินด้วยเท้า
(๒) อาจนำแผนที่เก่ามาใช้ เพื่อตรวจสอบรายละเอียด
(๓) ในกรณีทีมงานมีหลายคน ไม่ควคแยกกันเขียน แล้วมาต่อรวมกัน ควรเดินสำรวจร่วมกัน
(๔) ต้องสังเกตุและพูดคุยแลกเปลี่ยน
(๕) อาจนำผู้นำในชุมชนมาร่วมเดินสำรวจด้วย
(๖) เขียนข้อสังเกตที่พบ(จากการพูดคัย/แลกเปลี่ยน)
เป้าหมายสำคัญของเครื่องมือ
(๑) เข้าใจโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงเครือญษติ อันเป็นความสัมพันธ์ที่เป็นรากฐานของครอบครัวและชุมชน
(๒) รู็จักตัวบุคคลและความสัมพันธ์ทางสังคมในระยเวลาอันสั้น
(๓) ชาวนสร้างความสัมพันธ์อันดีและความสนิท คุ้นเคยระหว่างเจ้าหน้าที่กับชาวบ้านได้อย่างรวดเร็ว
วิธีทำผังเครือญาติ
สิ่งที่ต้องเรียนรู้ คือสัญลักษณ์มาตรฐานที่ใช้เป็นอย่างไร เนื่องจากเวลาเราทำผังเครือญาติแล้ว นำไปใส่ในระบบข้อมูล ทุกคนในระบบงานควรต้องอ่านสัญลักษณ์เหล่านี้ได้เหมือนกัน เข้าใจตรงกัน และสามารถเพิ่มเติมข้อมูลโดยใช้สัญลักษณ์มาตรฐานเหล่านี้ได้
โครงสร้างองค์กรชุมชน
การศึกษาโครวสร้างองค์กรชุมชน ก็คือ การทำความเข้าใจกับระบบความสัมพันธ์ต่างๆที่มีอยู่ในชุมชน แนวทางการศึกษาโครงสร้างองค์กรชุมชน อาจแบ่งออกเป็นสองขั้นตอนอคือ การทำความเข้าใจแบบแผนความสัมพันธ์ขององค์กรชุมชน และการจัดทำผังโครงสร้างองค์กรชุมชน โดยจะต้องทำความเข้าใจแบบแผนความสัมพันธ์ในชุมชนก่อนแล้วจึงนำมาเขียนเป็นโครงสร้างองค์กรชุมชน
การศึกษาแบบแผนความสัมพันธ์ขององค์กรชุมชน(๑) ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ
(๒) ความสัมพันธ์ทางสังคม
(๓) ความสัมพันธ์ทางการเมือง
ระบบสุขภาพชุมชน
เป้าหมายสำคัญของเครื่องมือ
(๑) เพื่อให้เห็นระบบการแพทย์ที่หลากหลายในชุมชน
(๒) สามารถเลือกระบบการแพทย์ที่มีความหลากหลายในชุมชนมาประยุกต์ใช้กับงานบริการด้านสาธารณสุขได้
No comments:
Post a Comment